ในคราวที่แล้วได้ทิ้งท้ายด้วยคำว่าอนุภาคบำบัดไว้ให้ติดตาม
แต่คงมีหลายๆท่านสงสัยว่าอนุภาคบำบัดคืออะไร เป็นผงหรือเป็นเม็ด หรือเป็นอย่างไร
วันนี้ก็จะได้ทำความเข้าใจถึง อนุภาคบำบัดด้วยกัน
 |
| การรักษาด้วยอนุภาคบำบัด ที่ประเทศญี่ปุ่น (แหล่งที่มาของภาพ www. saitotakeo.main.jp) |
อนุภาค
หมายถึงสิ่งเล็กๆ ซึ่งในทางการแพทย์จะหมายไปถึงอนุภาคนิวเคลียร์ อะตอม
หรือพลังงานนิวเคลียร์ชนิดใดชนิดหนึ่ง เมื่อกล่าวถึงการบำบัดด้วยอนุภาค
หรือภาษาไทยอย่างง่ายเรียกว่า อนุภาคบำบัดนั้น ในภาษาอังกฤษจะเรียกว่า Particle Therapy ซึ่งเป็นวิธีการรักษาที่แพร่หลายมากในประเทศญี่ปุ่น คือ การรักษามะเร็งด้วยวิธีการทางรังสีรักษา โดยใช้นิวเคลียสพลังงานสูงของธาตุมวลหนักต่างๆ
ได้แก่ โปรตรอนจากไฮโดรเจน คาร์บอน อาร์กอน ฯลฯ
ซึ่งการทำให้เกิดพลังงานสูงนั้นก็เกิดจากการเหนี่ยวนำอนุภาคด้วยพลังแม่เหล็กแยกเอาประจุบวกและลบเพื่อให้ได้ประจุที่ต้องการหรือสร้างอนุภาคที่เหมาะสม
แล้วนำไปเร่งความเร็วด้วยเครื่องเร่งพลังงานซินโครตรอน
เพื่อให้ความเร็วของอนุภาคนั้นรวดเร็วเท่ากับความเร็วแสง
และรวมประจุเข้าด้วยกันเป็นลำแสงสำหรับใช้ในการรักษา
เมื่อปล่อยลำแสงอนุภาคนั้นเข้าสู่ร่างกายก็จะใช้พลังงานไม่มาก
 |
| รังสีโฟตอน (แกมม่าและเอกซ์) เป็นคลื่นขนาดเล็ก เมื่อเทียบกับ โปรตรอน และคาร์บอนที่ใช้ใน อนุภาคบำบัด (แหล่งที่มาของภาพ National Institute of Radiological Sciences, Japan) |
นอกจากนี้อนุภาคบำบัดยังสามารถเข้าทะลุถึงส่วนลึกของร่างกายได้โดยที่เซลล์ดีที่ลำแสงนั้นผ่านเข้าไปจะไม่ถูกทำลาย
สาเหตุก็เนื่องจากลำแสงอนุภาคนั้นจะเข้าไปทำลายเซลล์มะเร็งในความลึกและตำแหน่งที่ต้องการได้อย่างดี
ในปริมาณรังสีที่ไม่สูงเกินไป และสามารถกำหนดระยะที่ต้องการให้ทำปฏิกริยา ได้ ณ ความลึกของร่างกายที่เหมาะสม
 |
| Bragg Peak แสดงปริมาณความเข้มข้นของรังสีที่่ใช้ในการรักษามะเร็ง ที่ตำแหน่ง 15 ซม. ใต้ชั้นผิวหนัง การรักษาด้วยอนุภาคบำบัดนั้นจะใช้ปริมาณต่ำ (เพียงความเข้ม 15-20 %) เมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาด้วยรังสีเอกซ์และแกมม่า (แหล่งที่มาของภาพ National Institute of Radiological Science, Japan) |
ความแตกต่างของอนุภาคบำบัดและกลุ่มรังสีโฟตอนนั้น
ก็คือ รังสีโฟตอน ไม่ว่าจะเป็นรังสีแกมม่าหรือรังสีเอกซ์
ต่างมีรูปเป็นคลื่นพลังงานสูงและมีขนาดเล็ก ซึ่งมีความสามารถทะลุทะลวงร่างกายได้
แต่ ปริมาณของรังสีจะลดลง เมื่อผ่านชั้นผิวหนังลงไป
ส่งผลให้การรักษามะเร็งด้วยรังสีทั้งสองนี้ เป็นการรักษาที่ต้องใช้ความเข้มรังสี
สูงมาก ผลข้างเคียงก็สามารถปรากฏได้ชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นไข้ หรืออาการแสบร้อน
ฯลฯ แต่การรักษาด้วยอนุภาคบำบัดนั้น เป็นอนุภาคพลังงานสูงที่ไม่ได้เป็นคลื่น
และสามารถทะลวงร่างกายได้โดยไม่ต้องใช้ปริมาณรังสีที่เข้มข้น
แต่จะอาศัยการเหนี่ยวนำการกระตุ้นรังสีด้วยสนามแม่เหล็ก
ซึ่งจะทำให้รังสีที่ผ่านเข้าสู่ร่างกายนั้นก่อผลกระทบกับเซลล์ปกติน้อยมากถึงมากที่สุด
ขณะที่เซลล์มะเร็งหรือก้อนเนื้องอกนั้น จะถูกทำลายอย่างตรงเป้าหมายที่สุด
 |
| ห้องฉายอนุภาคบำบัด ที่ศูนย์มะเร็ง MD Anderson ที่สหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นศูนย์อนุภาคบำบัด (โปรตรอน)ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และใช้เครื่องผลิตโปรตรอนคุณภาพ ที่ได้รับการพัฒนาโดยบริษัท ฮิตาชิ ประเทศญี่ปุ่น รวมถึงมีการฝึกฝนแพทย์และเจ้าหน้าที่โดยตรงที่ญี่ปุ่นอีกด้วย (แหล่งที่มาของภาพ Sankeibiz.jp) |
อนุภาคบำบัดนั้นก็ยังแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก
อันได้แก่ การรักษาด้วยอนุภาคโปรตรอน (Proton
Beam Therapy) และ การรักษาด้วยอนุภาคไอออนหนัก (Heavy-ion
Beam Therapy) อนุภาคโปรตรอนนี้จะได้มากจากการแยกไฮโดรเจนอิออน ส่วน
ไอออนหนักนั้น ที่ประเทศญี่ปุ่น จะนำมาแยกออกจากธาตุ คาร์บอน
ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของส่วนต่างๆในร่างกาย
ดังนั้นความสามารถในการเข้าแทรกซึมเซลล์ต่างๆของคาร์บอนจึงเป็นเรื่องที่ง่ายดายกว่า ทำให้ระยะเวลาการรักษาด้วยคาร์บอนนั้นสามารถลดทอนเวลาลงได้ถึงครึ่งหนึ่งทีเดียว
การรักษาด้วยอนุภาคบำบัดนั้นแม้ว่าจะมีแพร่หลายแล้วในประเทศสหรัฐอเมริกา
รวมถึงยุโรปตะวันออก เช่น เยอรมันนี เบลเยี่ยม ฯลฯ ในเอเซียนี้การรักษาด้วยอนุภาคบำบัดก็มีในหลายประเทศเช่นกัน
ตัวอย่างเช่น จีน เกาหลี รัสเซีย
ซึ่งล้วนแต่เพิ่งเริ่มต้นการสร้างโรงงานและการรักษาเท่านั้น ประเทศญี่ปุ่น
เป็นประเทศผู้นำลำดับที่หนึ่งของเอเชียและโลกที่มีการศึกษาค้นคว้าและรักษามาอย่างต่อเนื่องและยาวนาน และเป็นประเทศที่หนึ่งในโลกที่มีจำนวนโรงพยาบาลและศูนย์การแพทย์ขั้นสูงที่ให้การรักษาทั้งโปรตอนบำบัดและคาร์บอนบำบัดเกือบ
20 แห่ง และจะเพิ่มขึ้นอีก ยกตัวอย่างเช่น
- National Institute of Radiological Sciences, Chiba
- Proton Medical Research Center University of Tsukuba, Ibaraki
- National Cancer Center Hospital East, Chiba
- Hyogo Ion Beam Medical Center, Hyogo
- Shizuoka Cancer Center, Shizuoka
- Medipolis Proton Therapy & Research Center, Kagoshima
- Gunma University Heavy Ion Medical Center, Gunma
- Fukui Proton Therapy Center, Fukui
- Southern Tohoku Proton Therapy Center, Tohoku
- Saga Heavy Ion Medical Accelerator in Tosu, Saga
ปัจจุบันการรักษาดังกล่าวได้เปิดให้ผู้ป่วยชาวต่างชาติที่ต้องการรักษานั้นสามารถรับการรักษาได้
ผ่านช่องทางของบริษัทที่จัดทำบริการประสานงานทางการแพทย์ที่ได้รับการรับรอง
ซึ่งบริษัทที่มีเครือข่ายการแพทย์ทั่วโลกอย่าง Emergency
Assistance Japan (Link) ก็ได้รับความไว้วางใจ
ก็เป็นความโชคดีที่มีสำนักงานอยู่ในไทย สิงคโปร์ บังคลาเทศ สหรัฐอเมริกา อังกฤษ
ฝรั่งเศส รัสเซีย จีน ฯลฯ ทำให้ผู้ป่วยทั่วโลกที่ต้องการรักษาด้วยอนุภาคบำบัดนั้น
สามารถไปรักษาที่ญี่ปุ่นได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น